تمرکز بر ذخیره و استفاده بهینه از آب باران، بجای مبارزه با سیلاب
بنام خدا
تمرکز بر ذخیره و استفاده بهینه از آب باران، بجای مبارزه با سیلاب
با توجه به فرایند تغییر اقلیم و بحران کم آبی پیش بینی شده برای ایران، ضرورت دارد پیشگیری و کنترل سیلابها تا حد امکان در راستای جلوگیری از هدررفت، ذخیره و استفاده از نزولات آسمانی صورت گیرد، هم در سطح شهرها و هم در خارج از محدوده شهرها. یعنی بجای صرف وقت و بودجه برای مبارزه با سیل، باید تلاشها و هزینه ها بر کشف راه های موثر جمع آوری و استفاده بهینه از آب باران متمرکز شود، چه مقطعی، چه در قالب طرحهای بلند مدت، هم در سطح کلان، هم در سطح محلی. دانش اینجانب در این زمینه نزدیک به صفر است؛ اما با توجه به اهمیت موضوع، امروز تصمیم گرفتم برای اطلاع شخصی چند تا از راهکارهای امتحان شده و پذیرفته شده در سطح جهان را شناسایی کنم. با بررسی چند مقاله متوجه شدم در خصوص رواناب های شهری، سیستمی بنام شهر اسفنجی (نفوذ پذیر) زیاد مورد اقبال قرار گرفته و کشور های پیشرفته ای مثل چین و ژاپن با موفقیت عناصر مختلف آن را اجرا کرده اند. این روش هم موجب افزایش ذخایر آبهای زیرزمینی می گردد و هم تا حد زیادی از وقوع سیلاب و خسارت ناشی از آن جلوگیری می کند. از میان روشهای موجود، یک راهکار طبیعی، کم هزینه، آسان و قابل اجرا در بیشتر منازل، و به عنوان بخشی از روش شهر اسفنجی، ذخیره آب باران در منزل می باشد. سپس آب ذخیره شده را می توان برای مقاصد گوناگون استفاده کرد، از جمله تامین آب مورد نیاز گیاهان منزل، شستشوی لباس، ماشین، توالت، حیاط و معابر، تامین آب استخر یا حوض در منزل و اگر تصفیه و ضدعفونی شود برای شستشوی ظروف، سبزیجات و میوه جات و پخت و پز و حتی آب آشامیدنی. راهکار نسبتا آسان دیگر روف گاردن می باشد. روف گاردن بخش زیادی از آب ناشی از هر بارندگی را در خود ذخیره می کند، به تلطیف هوا کمک می کند، و امکان تولید مواد غذایی را نیز فراهم می کند. لازم به ذکر است که اتخاذ هرگونه راهکاری برای جمع آوری و ذخیره آب باران باید با توجه به ویژگی های زیست محیطی هر منطقه و دیگر عوامل دخیل انجام شود. یعنی ممکن است یک روش در چند کشور یا شهر با موفقیت به کار رفته باشد اما در ایران یا یک شهر یا محله خاص چندان موثر واقع نشود. اکنون که خشکسالی و کمبود آب در کشورمان به یک معضل تبدیل شده است، مدیریت درست و علمی منابع آب و نزولات جوی و اقدام خودجوش مردم ضرورت بیشتری دارد. اگر حتی پنجاه درصد از منازل متناسب با ویژگی ها و امکاناتشان آب باران را ذخیره و درست استفاده کنند، باعث مقدار قابل توجهی صرفه جویی در مصرف آبهای زیرزمینی شده و همزمان کمک زیادی به کاهش خسارات ناشی از روان آبهای شهری می کنند.
اکبر فیجانی
دهم مرداد ماه 1401
منابع
5 Ways Cities Are Preparing for a Dry (or Flooded) Future
Kim Castleberry
August 31, 2015 NRDC (Natural Resources Defense Council)
https://www.nrdc.org/stories/5-ways-cities-are-preparing-dry-or-flooded-future
Review
Sponge City: Using the “One Water” Concept to Improve Understanding of Flood Management Effectiveness
Albert Z. Jiang * and Edward A. McBean 24 February 2021
https://doi.org/10.3390/w13050583
file:///D:/rain-99-1400/%D8%B3%DB%8C%D9%84/New%20folder/water-13-00583-v2.pdf
Sustainable Urban Water Management in China: A Case Study from Guangzhou and Kunming
Shengnan Yang , Yiying Huang, Mohanasundar Radhakrishnan and Eldon R. Rene
file:///C:/Users/IR/Downloads/applsci-11-10030-v2.pdf
Sponge Cities—The Future of Flood Management?
https://blog.mdpi.com/2022/01/04/sponge-cities-the-future-of-flood-management/
Review on sponge city construction for flood management.
Sustainability, Agri, Food and Environmental Research, (ISSN: 0719-3726), 10(X), 2022: http://dx.doi.org/
file:///C:/Users/IR/Downloads/2537-Article%20Text-9551-1-10-20210504.pdf
ارائه روشهای نوین مدیریت رواناب (آبهای سطحی) شهری و معرفی روشهای
BMPs-LID (Low Impact Development- Best Management Practices)
file:///C:/Users/IR/Downloads/LinkFile_1471.pdf